Związki zawodowe a nakłanianie do niewykonania umowy

W poprzednim wpisie dotyczącym czynu nieuczciwej konkurencji z art. 12 ustawy pisałem, że podbieranie pracowników nie zawsze będzie kwalifikowane jako nieuczciwa konkurencja. Ale art. 12 nie dotyczy tylko tego tematu. Mowa jest w nim przede wszystkim o nakłanianiu do niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych albo innych obowiązków umownych, a także nakłaniania klientów przedsiębiorcy lub innych osób do rozwiązania z nim umowy albo niewykonania lub nienależytego wykonania umowy. Przepis ten jest o tyle ciekawy, że wynika z niego, że czyn nieuczciwej konkurencji może zostać popełniony nie tylko przez innego przedsiębiorcę, lecz także m.in. przez… związek zawodowy. I o tym przypadku chciałbym dzisiaj napisać.

Zgodnie z art. 12 ust. 3 przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się do, podejmowanych przez związki zawodowe, działań zgodnych z przepisami o rozwiązywaniu sporów zbiorowych. I tu pierwsza ważna uwaga. Trudno mi sobie wyobrazić sytuację (choć takiej sytuacji nie wykluczam), w której na podstawie ust. 3 wyłączona zostanie odpowiedzialność związku zawodowego za czyn nieuczciwej konkurencji z ustępu 2, czyli za nakłanianie klientów i innych osób do rozwiązania umowy itd. Ustawa o rozwiązywaniu sporów zbiorowych w ogóle nie dotyczy kwestii relacji pracodawcy z klientami, kontrahentami itp. A możliwość popełnienia przez związek zawodowy czynu nieuczciwej konkurencji z ustępu 2 omawianego przepisu to temat na zupełnie inny artykuł.

Wyłączenie może dotyczyć zatem czynu nieuczciwej konkurencji określonego w ustępie 1, a więc nakłaniania osoby świadczącej na rzecz przedsiębiorcy pracę, na podstawie stosunku pracy lub innego stosunku prawnego, do niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych albo innych obowiązków umownych.

Warunkiem wyłączenia odpowiedzialności związku zawodowego za ten czyn nieuczciwej konkurencji jest działanie związku zawodowego zgodne z ustawą o rozwiązywaniu sporów zbiorowych.

Nawet jednak gdyby związek zawodowy np. nakłaniał do podjęcia akcji strajkowej (tj. nakłaniał do niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych) bez zachowania trybu wskazanego w ustawie o rozwiązywaniu sporów zbiorowych, to samo to nie przesądza o możliwości przypisania temu związkowi czynu nieuczciwej konkurencji. Konieczne jest spełnienie pozostałych przesłanek z art. 12 ust. 1 ustawy, w tym w szczególności nakłanianie w celu przysporzenia korzyści sobie lub osobom trzecim albo szkodzenia przedsiębiorcy. Jeżeli związek zawodowy nie działa w tym celu, to nie można mówić, że takie działanie to nieuczciwa konkurencja z art. 12 ust. 1.

Aby zatem przypisać związkowi zawodowemu odpowiedzialność:

• działanie związku musi być sprzeczne z ustawą o rozwiązywaniu sporów zbiorowych,
• muszą zostać spełnione wszystkie przesłanki z art. 12 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Należy też pamiętać, że nawet gdyby w sytuacji niezachowania przepisów o rozwiązywaniu sporów zbiorowych nie udało się postawić zarzutu popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji, to zawsze pozostaje możliwość pociągnięcia do odpowiedzialności na podstawie ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych.

Dariusz Mojecki

Kancelaria Radcy Prawnego w Krakowie