Wsteczny rappel extra | bonus | rabat retro

Rabat retro, bonus i rappel wsteczny extra to tematy najbardziej aktualne od grudnia 2020 r., gdy światło dzienne ujrzała decyzja UOKiK stwierdzająca, że Biedronka nieuczciwie wykorzystywała przewagę kontraktową wobec dostawców produktów rolnych i spożywczych. O ile decyzja dotyczyła tylko dostawców produktów rolnych lub spożywczych, to jednak problem może dotyczyć dostawców również innych produktów.

UOKiK uznał, że nieuczciwe działanie polegało na „pobieraniu przez Jeronimo Martins Polska S.A. z siedzibą w Kostrzynie od dostawców produktów rolnych lub spożywczych środków pieniężnych w postaci udzielanych przez dostawców rabatów na podstawie zawieranych na koniec okresu rozliczeniowego porozumień bez uzgodnienia przed rozpoczęciem danego okresu rozliczeniowego wysokości tych rabatów oraz warunków ich przyznania”. Biedronka złożyła odwołanie od tej decyzji. Z chęcią zapoznam się z wyrokami sądów w tej sprawie.

Rabaty pobierane od dostawców

UOKiK ustalił, że sieć stosuje różne rabaty, w szczególności: rabaty rozliczane na fakturze, rabaty rozliczane po dokonanej transakcji (rabaty potransakcyjne).

Spośród wszystkich rabatów pobieranych od dostawców przez sieć UOKiK zajął się przede wszystkim wstecznym rappelem extra. Wątpliwości urzędu wzbudził przede wszystkim fakt, że te rabaty nie były uzgadniane wcześniej – przed rozpoczęciem roku czy innego okresu rozliczeniowego.

Wsteczny rappel extra

UOKiK ustalił, że wsteczny rappel extra to „rabat kwotowy udzielany z tytułu osiągnięcia określonego obrotu, względnie określonego  wolumenu  sprzedaży,  w  minionym  okresie  rozliczeniowym (ustalenie wartości rabatu następuje dopiero na koniec lub po upływie tego okresu)” oraz że „rappele  extra  są  udzielane  z  kolei  jako  jednorazowe,  dodatkowe  rabaty  na  podstawie osobnych porozumień lub aneksów zawieranych przez JMP z niektórymi dostawcami”.

Prezes UOKiK wziął pod uwagę m.in. następujące okoliczności:

1. brak uregulowania w umowie łączącej Biedronkę z dostawcami; a w konsekwencji brak wiedzy po stronie dostawcy, czy w okresie rozliczeniowym będzie zobowiązany do udzielenia rabatu,
2. brak jakiegokolwiek ekwiwalentu po stronie dostawcy; „korzyścią” może być dalsza współpraca, ale czy nie to samo było w przypadku „opłat półkowych”?,
3. brak odniesienia do ceny konkretnego towaru; wsteczny rappel extra był ustalany w sposób dowolny, bez bezpośredniego związku z ilością i ceną konkretnych produktów,
4. częstotliwość i wysokość; UOKiK ustalił, że w niektórych wypadkach wynosiły nawet 20%.

Pobieranie wstecznych rappeli extra UOkIk uznał za sprzeczne z dobrymi obyczajami. W decyzji jako dobry obyczaj przyjęto przestrzeganie zasad uczciwego obrotu, w tym zwłaszcza „uprzednie pełne i jednoznaczne ustalanie zasad współpracy oraz wzajemnych rozliczeń i to w taki sposób, aby dostawca był w stanie planować przychody”.

W konsekwencji UOKiK stwierdził, że sieć poprzez pobieranie wstecznych rappeli extra nieuczciwie wykorzystywała przewagę kontraktową wobec dostawców produktów rolnych i spożywczych.

Czy da się odzyskać rabat retro lub wsteczny rappel extra?

Sama ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi nie przewiduje możliwości dochodzenia odszkodowania. Jednakże jest jeszcze choćby ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Na jej podstawie można by żądać nie tylko odszkodowania, ale przede wszystkim zwrotu bezpodstawnie uzyskanych korzyści.

Mam za sobą kilkaset spraw o zwrot tzw. opłat półkowych. Walczyłem z wieloma sieciami handlowymi. Więc nigdy nie bowiem że nie da się odzyskać opłat czy rabatów stosowanych przez sieć handlową. Na moim blogu przed kilku laty pisałem już o rabacie potransakcyjnym, premii rocznej i premiach pieniężnych. Spora część argumentów, o których tam pisałem, mogłaby znaleźć zastosowanie i w sprawie rappelu wstecznego extra. Z podlinkowanych wyżej artykułów dowiesz się m.in., od czego może zależeć wyrok sądu w sprawie o zwrot tych rabatów.

Decyzja UOKiK, szczególnie jeśli sąd oddali odwołanie, będzie znaczącym ułatwieniem dla dostawców w sprawach o zwrot pobranych rabatów. Dostawca będzie bowiem miał ułatwione zadanie przy wykazywaniu, że sieć naruszyła przewagę kontraktową. I ułatwioną drogę do odzyskania pobranych przez sieć pieniędzy.

Oczywiście każda sprawa wymaga indywidualnej analizy. Dopiero po zapoznaniu się z umową i innymi dokumentami dotyczącymi współpracy można by przesądzić, czy jest możliwy zwrot rabatów.

Zwrot rabatów a przedawnienie

Jeśli chcesz walczyć o zwrot wstecznych rappeli extra, to na pewno interesuje Cię termin przedawnienia. Termin ten zależy przede wszystkim od przyjętej podstawy prawnej roszczenia.

W przypadku oparcia się na ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji można żądać m.in. zwrotu bezpodstawnie uzyskanych korzyści (czyli kwot rabatów). Zgodnie z przepisami roszczenie takie przedawnia się w terminie trzech lat. Koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego.

Jeśli więc wsteczny rappel extra czy inny rabat retro sieć pobrała w 2018 r., to roszczenie o jego zwrot przedawnia się 31 grudnia 2021 r.