Umowa o przeniesienie praw autorskich: 6 rzeczy, które musi zawierać
Umowa o przeniesienie praw autorskich to podstawa w branży kreatywnej. Szczególnie z pespektywy tych, którzy chcą korzystać z utworów. Na przykład agencji marketingowych, które chcą użyć tych utworów w projektach prowadzonych dla swoich klientów.
Ale też dla klientów agencji, którzy chcą mieć później swobodę w korzystaniu z tych utworów w celach marketingowych.
Podstawą nabycia praw autorskich jest umowa. I to albo pisemna albo elektroniczna z kwalifikowanymi podpisami elektronicznymi.
Tylko co w takiej umowie powinno się znaleźć?
Umowa o przeniesienie praw autorskich: co powinna zawierać?
Absolutne minimum to:
✔ utwory, do których będą przenoszone prawa autorskie
Powszechnie pisze się w umowach o prawach do „wszystkich” utworów, jakie będą stworzone. Ale warto to w umowie sprecyzować. Szczególnie jeśli umowa ma dotyczyć właśnie konkretnego utworu.
Pamiętaj też, że zgodnie z przepisami nieważna jest umowa w części dotyczącej wszystkich utworów lub wszystkich utworów określonego rodzaju tego samego twórcy mających powstać w przyszłości.
✔ tzw. pola eksploatacji
Pola eksploatacji to w dużym uproszczeniu sposoby korzystania z utworów. Zgodnie z przepisami umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych obejmuje pola eksploatacji wyraźnie w niej wymienione.
Musisz też pamiętać, że umowa może dotyczyć tylko pól eksploatacji, które są znane w chwili jej zawarcia.
✔ wynagrodzenie albo wyraźne zaznaczenie, że przeniesienie praw autorskich następuje bez dodatkowego wynagrodzenia
Domyślnie przeniesienie autorskich praw majątkowych następuje odpłatnie. Więc jeśli w umowie nie ma nic na ten temat, to znaczy, że zbywcy praw należy się wynagrodzenie. Co więcej, twórcy przysługuje odrębne wynagrodzenie za korzystanie z utworu na każdym odrębnym polu eksploatacji.
Więc jeśli przeniesienie praw autorskich jest częścią większej umowy (np. umowy marketingowej), to z perspektywy nabywcy trzeba zaznaczyć, że przeniesienie odbywa się w ramach wynagrodzenia wynikającego z tej umowy.
✔ możliwość sporządzania i korzystania z opracowań utworów
Przepisy mówią, że rozporządzanie i korzystanie z opracowania utworu (np. tłumaczeń, przeróbek, adaptacji) zależy od zezwolenia twórcy utworu pierwotnego. Jeśli więc chcesz korzystać z takich tzw. utworów zależnych, to musisz to uregulować w umowie.
✔ możliwość modyfikacji utworów
Kolejny mądry przepis mówi, że następca prawny, choćby nabył całość autorskich praw majątkowych, nie może, bez zgody twórcy, czynić zmian w utworze, chyba że są one spowodowane oczywistą koniecznością, a twórca nie miałby słusznej podstawy im się sprzeciwić.
Jest to więc kolejny przepis, który domyślnie ogranicza nabywcę w korzystaniu z utworów. I aby ten domyślny przepis wyłączyć, musisz to zastrzec w umowie.
✔ ograniczenie możliwości korzystania z tzw. autorskich praw osobistych
Oprócz autorskich praw majątkowych, które można przenieść, twórcy przysługują prawa osobiste. Są to prawa do:
- autorstwa utworu;
- oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo;
- nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania;
- decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności;
- nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.
I tych praw nie można zbyć ani się zrzec. Ale można w umowie uregulować zasady korzystania z nich.
Podsumowanie
Przepisy zawierają sporo domyślnych ograniczeń dla nabywcy praw autorskich. Nie wystarczy więc samo przeniesienie praw autorskich.
Jeśli chcesz nabyć prawa autorskie i korzystać z utworów w szerokim zakresie, w tym z możliwości dokonywania zmian w utworze, to musisz odpowiednie zapisy dodać do umowy o przeniesienie praw autorskich.
Jeśli interesuje Cię ten temat, to przeczytaj również o legalnym content marketingu.