Polisolokaty: opłaty likwidacyjne – poglądy Sądu Najwyższego
Postępowania sądowe o zwrot opłat likwidacyjnych pobieranych przez ubezpieczycieli toczą się już od kilku lat. Wciąż zapadają nowe wyroki zasądzające zwrot tych opłat na rzecz osób, które zerwały polisolokatę i otrzymały jedynie niewielką część zainwestowanej kwoty. Dzisiaj chciałbym się jednak cofnąć do 2013 r. i przypomnieć pogląd, jaki wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 grudnia 2013 r., sygn. I CSK 149/13.
Często można bowiem spotkać się z argumentem, że tzw. polisolokaty były instrumentem, który zakładał oszczędzanie w dłuższym okresie czasu. Sąd Najwyższy w ww. wyroku wskazał jednak, że wysokie opłaty likwidacyjne nie powinny być instrumentem służącym do dyscyplinowania konsumentów i zachęcania do kontynuowania „ubezpieczenia”. Sąd Najwyższy wskazał, że „mobilizacja i zachęcanie klientów do kontynuowania umowy w dłuższym horyzoncie czasowym nie może polegać na obciążaniu ich, w przypadku wypowiedzenia przez nich umowy przed upływem 10 lat jej trwania, opłatami likwidacyjnymi, których charakter, funkcja oraz mechanizm ustalania nie zostały w ogólnych warunkach umowy wyjaśnione. Wbrew stanowisku pozwanego jest to okoliczność o kardynalnym znaczeniu dla oceny niedozwolonego charakteru tego postanowienia umownego w świetle art. 3851 § 1 k.c.”.
O powyższym argumencie w sporach z ubezpieczycielami często się zapomina, a jest on niezmiernie ważny dla uznania postanowień przewidujących opłaty likwidacyjne za niedozwolone postanowienia umowne.
W omawianym wyroku Sąd Najwyższy wskazał również, że bardzo istotny jest aspekt informacyjny, również często bagatelizowany przez ubezpieczycieli. Konsumenci nie wiedzą, czemu służy opłata likwidacyjna, w jaki sposób jest wyliczana itd. A tymczasem to właśnie przekazanie konsumentowi takich informacji pozwoliłoby mu na realną ocenę ryzyka związanego z inwestycją w polisolokaty.
Sąd Najwyższy w omawianym wyroku powołał się jeszcze na kilka okoliczności przemawiających za niedozwolonym charakterem postanowień umownych przewidujących opłaty likwidacyjne. W postępowaniu sądowym warto o tym wyroku pamiętać.
Dariusz Mojecki
Radca prawny
Kraków
Odzyskiwanie opłat likwidacyjnych