Czy reklama zawierająca informacje prawdziwe może wprowadzać w błąd?

Niedawno szerokim echem odbiła się reklama jednej z sieci handlowych, w której produkty sprzedawane pod własną marką sieci były przedstawiane jako „co najmniej tak samo dobre lub lepsze” od produktów konkurencji. Pojawiły się głosy, że badania, na których oparta reklamę, nie dawały podstaw do wysuwania takich wniosków lub że badania te dawały co najmniej dwuznaczne wyniki. Nie zamierzam oczywiście w tym miejscu rozstrzygać, kto ma rację w tym sporze. Mam natomiast nadzieję zainteresować Cię pewnym problemem związanym z oceną prawdziwości informacji zawartych w reklamie, a mianowicie tym, czy reklama zawierająca wyłącznie informacje prawdziwe może mimo to zostać uznana za reklamę nieuczciwą (reklamę wprowadzająca w błąd).

Jeśli regularnie czytasz mojego bloga, to z pewnością wiesz już, że jednym z czynów nieuczciwej konkurencji jest reklama wprowadzająca klienta w błąd i mogąca przez to wpłynąć na jego decyzję co do nabycia towaru lub usługi. W przeważającej liczbie przypadków reklama zawierająca informacje nieprawdziwe będzie reklamą wprowadzającą w błąd. Na pierwszy rzut oka może wydawać się, że za reklamę wprowadzającą w błąd nie będzie uznana reklama zawierająca informacje prawdziwe. Nic bardziej mylnego.

Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji w żaden sposób nie ogranicza zakresu pojęcia „reklamy wprowadzającej w błąd” do reklamy zawierającej informacje nieprawdziwe. Również zatem reklama prawdziwa może być reklamą nieuczciwą.

Zamieszczenie w reklamie samych prawdziwych informacji nie powoduje, że nie będzie ona uznana za reklamę wprowadzająca w błąd. Reklamą nieuczciwą może być przykładowo ta, która będzie zawierała, co prawda, informacje prawdziwe, ale jednocześnie informacje te będą:

• niepełne,
• dwuznaczne,
• oczywiste (np. ze produkt nie zawiera jakiejś substancji, w sytuacji, gdy co do zasady tego typu produkty tej substancji nie zawierają),
• trudni sprawdzalne,
• podane w sposób, który utrudnia zrozumienie.

Oczywiście każdą reklamę należy oceniać odrębnie i nawet zaistnienie wskazanych wyżej okoliczności nie będzie zawsze przesądzało, że będziemy mieli do czynienia z reklamą nieuczciwą.

Warto pamiętać, że reklama będzie wprowadzać w błąd, gdy na jej podstawie adresat reklamy uzyska niezgodne z rzeczywistością wyobrażenie dotyczące towaru/usługi/reklamodawcy itp. Taki efekt może wywołać również reklama zawierająca obiektywnie informacje prawdziwe. Ustalenie, czy ma miejsce wprowadzenie w błąd, powinno zostać dokonane na podstawie nie tylko samej treści reklamy, ale i wszystkich okoliczności, w jakich reklama jest nadawana czy publikowana. Ustalenie to powinno również uwzględniać informacje, które w reklamie nie zostały podane, a które mogą mieć znaczenie dla odbioru reklamy.

Dariusz Mojecki

Kancelaria prawna

Kraków