Czy reklama sprzeczna z ustawą krajobrazową to czyn nieuczciwej konkurencji (nieuczciwa reklama)?

Niedawno przytoczyłem kilka faktów na temat uchwalonej, aczkolwiek jeszcze nie obowiązującej tzw. ustawy krajobrazowej (https://www.kancelariamojecki.pl/ustawa-krajobrazowa-kilka-faktow/). Dzisiaj chciałbym się skupić na skutkach naruszenia tej ustawy, przy czym nie chodzi mi o te skutki, które wprost zostały w ustawie wymienione (np. obowiązek przywrócenia do stanu poprzedniego, kara pieniężna, kara za popełnienie wykroczenia), ale o te, które nie są póki co mocno akcentowane w dyskusji. Przedsiębiorcy z branży reklamowej dyskutują o możliwych pomysłach gmin na uregulowanie zasad zamieszczania reklam, czy o wysokości opłat reklamowych, jakie będą mogły być pobierane po wejściu w życie ustawy krajobrazowej. Mało kto zadaje sobie pytanie, jakie skutki poza np. nałożeniem kary pieniężnej, będzie miało zamieszczanie reklam z naruszeniem ustawy krajobrazowej i zasad uchwalonych przez poszczególne gminy. Nie mówi się też o tym, czy w przypadku gdy konkurent zamieści taką reklamę, będzie można samemu spowodować, aby sprzeczna z ustawą krajobrazową reklama została usunięta. A przecież zamieszczenie takiej reklamy może godzić w interes gospodarczy konkurentów działających zgodnie z prawem. Reklamujący się przedsiębiorca może bowiem zdobyć w ten sposób nowych klientów kosztem swoich konkurentów. Aktualne jest zatem pytanie, czy poszkodowani będą dysponować jakimikolwiek środkami ochrony własnych interesów naruszonych przez nieuczciwą reklamę.

Nieuczciwa konkurencja

Powyższe zagadnienia można rozstrzygnąć za pomocą ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, która zawiera m.in. ogólną regulację polskiego prawa reklamy. Ustawa ta pomoże nam ustalić, czy reklama sprzeczna z ustawą krajobrazową może stać się przedmiotem roszczeń wysuwanych przez konkurentów reklamującego się przedsiębiorcy (ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji co do zasady dotyczy jedynie relacji pomiędzy przedsiębiorcami). Pomocne będą przede wszystkim dwa przepisy. W pierwszej kolejności będzie to tzw. klauzula generalna zawarta w art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji:

Art. 3. 1. Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.

Jak widać, o czynie nieuczciwej konkurencji można mówić przede wszystkim wtedy, gdy dane działanie jest sprzeczne z prawem. W sytuacji więc, gdy przedsiębiorca zamieści reklamę niezgodnie z ustawą krajobrazową bądź niezgodnie z podjętymi na jej podstawie uchwałami rad gmin, to jego konkurenci będą mogli spróbować postawić mu zarzut popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji w postaci nieuczciwej reklamy.

Nieuczciwa reklama

Ale ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji zawiera również przepisy dotyczące wprost prawa reklamy. Najistotniejszy będzie tutaj art. 16 ust. 1 pkt 1 tej ustawy:

Art. 16. 1. Czynem nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy jest w szczególności:

1) reklama sprzeczna z przepisami prawa, dobrymi obyczajami lub uchybiająca godności człowieka;

Ten przepis mówi również o „sprzeczności z przepisami prawa”. Można pokusić się o wniosek, że przepisami prawa w rozumieniu omawianego artykułu mogą być zarówno przepisy ustawy krajobrazowej, jak i przepisy uchwał właściwych rad gmin. Reklama sprzeczna z tymi przepisami może zatem zostać uznana za nieuczciwą reklamę (czyn nieuczciwej konkurencji).

Roszczenia

Jakie są skutki takiej prawnej kwalifikacji reklamy? Przede wszystkim konkurenci reklamującego się w ten sposób przedsiębiorcy będą mogli przeciwko niemu wysunąć roszczenia, o których mowa w art. 18 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji:

Art. 18. 1. W razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji, przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać:

1) zaniechania niedozwolonych działań;

2) usunięcia skutków niedozwolonych działań;

3) złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie;

4) naprawienia wyrządzonej szkody, na zasadach ogólnych;

5) wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, na zasadach ogólnych;

6) zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego – jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony.

Powyższy przepis daje konkurentowi reklamującego się przedsiębiorcy szeroki wachlarz środków prawnych w celu przeciwdziałania skutkom zamieszczenia sprzecznej z prawem reklamy (nieuczciwej reklamy). Środki te będą stanowiły uzupełnienie dla środków, którymi będą dysponowały odpowiednie organy na podstawie samej ustawy krajobrazowej i powiązanych z nią ustaw.